اقتصاد - مهدی شهرآبادی: رئیس کل بانک مرکزی  به تازگی اعلام کرد که دریافت کنندگان یارانه می توانند با گرو گذاشتن حساب سرپرست خانوار، یک کارت اعتباری خرید کالا به ارزش ۵ میلیون تومان دریافت کنند. بر اساس این گزارش، بانک مرکزی این مبلغ را در مدت ۵ سال با سود ۱۸ درصد از حساب یارانه متقاضیان برداشت می کند.

از این کارت بانکی فقط می توان برای خرید کالا استفاده کرد و امکان برداشت پول نقد یا واریز به حساب دیگر وجود ندارد.

به گفته سیف دستور العمل پرداخت وام بانکی 5 میلیون تومانی با وثیقه قرار دادن یارانه‌های دریافتی به بدنه بانکی ابلاغ شده و بانک‌ها در حال اجرای آن هستند هستند.

این اتفاق در حالی است که به گفته کارشناسان اقتصادی طرح اجرایی مذکور دارای ایرادهای متعددی است که نه تنها باعث رونق اقتصادی در کشور نخواهد شد بلکه زمینه فشار بیشتر بر منابع بانک ها را نیز فراهم خواهد کرد.

ضعف وفشار مضاعف به منابع مالی بانک ها ،پیش خور شدن یارانه کم درامد،سودبالای 18درصدی ،گسترش مصرف گرایی،  مبلغ ناچیزآن وعدم افزایش  توان اقشار ضعیف ومحروم ازجمله عواملی است که مانع استقبال یارانه بگیران خواهد بود.

* ضعف در منابع بانک ها

در این زمینه یک اقتصاددان با بیان این که به نظر می رسد پرداخت وام های 5میلیونی به یارانه بگیران برای خروج از رکود است، تصریح کرد: هم اکنون دولت رقمی در حدود 700هزار میلیارد تومان بدهکار است که بخش مهمی از این بدهی به بانک هاست واز طرفی خود بانک ها هم به بانک مرکزی بدهکار هستند که پرداخت این وام ها فشار مضاعفی به منابع مالی بانک ها وارد می کند.

 دکتر ابراهیم رزاقی پرداخت این وام ها به همه سرپرستان خانوارهای یارانه بگیر را خارج از امکانات ومنابع بانکی دانست و خاطرنشان کرد: به عبارتی در وهله اول پرداخت این وام ها به این منظور است تا با ایجاد تقاضا کشور سریع تر از رکود خارج شود در حالی که با توجه به این که زندگی برخی ها به این یارانه ها وابسته است وباید اقساط آن را نیز پرداخت کنند چنین کاری بای آن ها مقدور نیست، به خصوص اقشار کم درآمد.

وی اظهارداشت: اکنون مسوولان می گویند که حدود 14میلیون نفر به یارانه نیاز ندارند اما حدود 40میلیون نفر از مردم ایران هم اکنون زیر خط فقر زندگی می کنند که اگر یارانه نگیرند نمی توانند زندگی کنند ومعیشت خود را تامین کنند اما اکنون برنامه این است که این افراد چه کالایی بخرند! که این مسئله دومین ایراد کار است.

رزاقی با اشاره به ایراد سوم این طرح ادامه داد: حالا مسوولان می گویند این منابع را هدایت کنیم به سمت خرید کالا در حالی که سود آن نیز(18درصد) بسیار بالاست که قطعا از این مسأله هم استقبالی نخواهد شد.

* پاک کردن صورت مسئله

وی با اشاره به این که طرح چنین مسایلی دور شدن از واقعیت های اقتصاد کشور ودر حقیقت پاک کردن صورت مسئله است، افزود: ایراد پنجم کار نیزاین است که با در اختیار قرار گرفتن کارت یارانه در اختیار بانک، توان مالی آدم های ضعیف کمتر شده واز سویی مصرف گرایی در جامعه ترویج می شود در حالی که ایجاد شغل می توانست یکی از اهداف اصلی این طرح باشد.

وی عدم ساماندهی مشکلات بخش تولید را نیز از دیگر ایرادهای طرح وام های 5میلیونی  دانست وگفت: وقتی یارانه به جای مصرف و واردات به تولید تعلق بگیرد قطعا موجب تحول واشتغال خواهد شد اما اکنون دلار 12هزار تومانی به نرخ 3500تومان در اختیار واردکننده قرار می گیرد و واردکننده نیز سودی تا 1200درصد نصیبش می شود.

* طرحی بدون زوایای کارشناسی

این اقتصاددان با بیان این که به جای این که تولید را از رکود خارج کنند با واردات ارزان کالاها، تولیدکننده را از دور خارج می کنند تصریح کرد: این طرح بدون در نظر گرفتن زوایای کارشناسی بوده است.

وی اظهارداشت: باید برای اقشار کم درآمد جامعه کار وشغل ایجاد شود و در اصل یارانه تا زمانی است که بتوانند این افراد را به مرحله توانمندی برسانند.

وی افزود: اما به جای این موارد به مصرف گرایی در جامع دامن زده می شود وبه عبارتی پرداخت این وام های اندک برای حل مشکلاتی مانند اشتغال و رکود کارساز نیست واگر هم باشد مقطعی و زودگذر است.

وی با بیان این اگر می خواهند با این برنامه ها کشور را از رکود خارج کنند چنین مسئله ای  ممکن نیست تصریح کرد: در هر صورت دریافت این وام ها وبازپرداخت سود 18درصد که در نهایت رقم قابل توجهی می شود از توان قشر محروم وآسیب پذیر خارج است ویا درحقیقت یارانه این اقشار درقالب سود این وام به سمت بانکها هدایت خواهد شد.

وی ایراد هفتم این طرح را نیز مشمول بودن 23میلیون خانوار یارانه بگیر برای دریافت این وام های 5میلیون دانست وگفت: پرداخت این وام ها فشار مضاعفی در حدود 115هزار میلیارد تومان به منابع بانک ها وارد می کند.

وی همچنین تصریح کرد: قطعا با این وام افراد نمی توانند حتی یک ماشین قراضه برای مسافرکشی بخرند که هدف اصلی این طرح به طور کلی مشخص نیست.

وی همچنین خواستار ارایه مدلی در طرح پرداخت وام های 5میلونی در قالب تعاونی ها و شرکت های اقتصادی داخل کشور شد وگفت: هدف اصلی این طرح باید برای ایجاد شغل تعریف می شد واز سویی واردات کالاهای خارجی به خصوص کالاهای مشابه تولید داخل ممنوع شود.

* علت عدم استقبال اقشار محروم

کارشناس مسایل بانکی هم با بیان این که به دلایلی از جمله گستردگی فقر دراقشار یارانه بگیر از این وام ها استقبالی نخواهد شد تصریح کرد: برخی بانک ها در گذشته ثابت کرده اند که توان پرداخت این وام ها را دارند اما نباید به گونه ای باشد که سایر بانک ها در خصوص منابع با مشکلاتی مواجه شوند.

حسینی افزود: از سویی یکسری از یارانه بگیران هستند که برای معیشت خود دچار مشکل بوده ویا اقساط معوق وچک های برگشتی دارند که با اجرای این طرح ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند ونتوانند این وام را دریافت کنند.

وی تصریح کرد: در حقیقت با توجه به این که مبلغ این وام بسیار کم است این موضوع در ارتقای توان اقشار ضعیف ومحروم اثری نخواهد داشت وبه عبارتی رونقی  دراقتصاد ایجاد نمی کند.